GSTC, sürdürülebilir seyahat ve turizm için küresel standartlar belirleyen uluslararası bir kuruluştur. GSTC’nin (Global Sustainable Tourism Council) kamu politika yapıcıları ve destinasyon (seyahat edilecek yerler) yöneticileri için destinasyon kriterleri; oteller ve tur operatörleri için endüstri kriterleri olmak üzere iki farklı kriter kategorisi bulunmaktadır. Uluslararası kuruluşlar, seyahat şirketleri, tur operatörleri, sivil toplum kuruluşları ve diğer paydaşların katılımıyla oluşturulan bu kriterler ile turizmde sürdürülebilirlik konusunda ortak bir dil geliştirilmesi amaçlanmaktadır. Turizm destinasyonlarının her birinin kendi kültürel dinamikleri, çevresel koşulları, coğrafi yapısı, gelenekleri ve kanunları olduğundan, kriterlerin tamamı yerel koşullarla uyumlu olacak ve belirli yer ve aktiviteler için ilave kriterlerle desteklenecek şekilde tasarlanmıştır.
GSTC tarafından hazırlanan kriterler turizm sektöründe faaliyet gösteren sertifikasyon kuruluşları için de bir akreditasyon temeli oluşturmaktadır. Oteller, konaklama tesisleri, tur operatörleri, ulaşım sağlayıcıları ve destinasyonlar sürdürülebilirlik kriterlerine göre akredite olabilmek için büyük ölçüde GSTC kriterlerine uyum sağlamaktadır. GSTC’nin onayladığı bir ürün veya hizmet bulunmamakla beraber belgelendirme kuruluşlarını akredite etmek için Assurance Services International (ASI) aracılığıyla bir akreditasyon programı sağlamaktadır.
GSTC Kriterleri Nelerdir?
GSTC kriterleri, seyahat ve turizmde sürdürülebilirliğin sağlanması için geliştirilen küresel standartlardır. Bu kriterlerin kapsamlarını şöyle özetleyebiliriz:
- Endüstri kriterleri: Oteller, konaklama yerleri, tur operatörleri ve acenteler için ayrıntılı rehberlik sağlayan bu kriterler, turizmle ilgili her türlü faaliyet için yol gösterici ilkelerden oluşmaktadır.
- Destinasyon kriterleri: Yerel ve uluslararası düzeydeki turizm politikaları faaliyetleri ve destinasyon yönetimi için rehberlik sağlamaktadır.
GSTC kriterleri, sürdürülebilirliğin dört temel kategorisini desteklemek üzere hazırlanmıştır:
- Sürdürülebilirlik yönetimi
- Sosyal sürdürülebilirlik
- Kültür ve toplum
- Çevresel uyumluluk
GSTC kriterleri, etkili sürdürülebilirlik planlaması yapmak, yerel toplum için sosyal ve ekonomik faydaları en üst düzeye çıkarmak, kültürel mirası geliştirmek ve çevreye olumsuz etkileri azaltmayı hedeflemektedir. GSTC’nin endüstri kriterlerinin kapsamını, kullanım alanlarını ve hedeflerini şöyle özetleyebiliriz:
- Turizm sektöründeki diğer paydaşları harekete geçirmek için liderlik yapmak
- Hem seyahat eden kişiler hem de seyahat acenteleri için tedarikçi ve sürdürülebilir turizm programlarını seçmede rehberlik etmek
- Giderek büyüyen sürdürülebilir turizm ürünleri ve hizmetleri pazarına daha fazla erişilmesini sağlamak
- Her büyüklükteki turizm işletmesinin daha sürdürülebilir hale gelmesi için temel yönergeler olarak hizmet sağlamak
- İşletmelerin GSTC kriterlerini karşılayan sürdürülebilir turizm programları seçmesini desteklemek
- Otel ve konaklama tesisi okulları ve üniversiteler gibi kurumlar için temel regülasyonlar ve standartlar ile hizmet sunmak
- Sürdürülebilir turizm gereksinimlerini geliştirmek için hükümetler, hükümet dışı kurumlar ve özel sektör kuruluşlarının programları için bir temel oluşturmak
- Sürdürülebilir turizm sağlayıcılarını tanımak için medya ile ortak hareket etmek
- Turizm sektöründe sürdürülebilirlik sertifikasyon programları için temel oluşturmak
- İnsanların sürdürülebilir turizm farkındalığını artırmak, sürdürülebilir turizm programlarını belirlemelerini ve sürdürülebilir tesislerde konaklamalarını sağlamak
- Gönüllü programlar ile turizmde sürdürülebilirliği esas alan standartların tanınırlığını artırmak
GSTC tarafından geliştirilen destinasyon kriterlerinin turizm yönetim kuruluşları tarafından beklenen kullanım alanlarından bazıları şunlardır:
- İnsanların medya aracılığıyla tatil yerlerini, seyahat noktalarını ve destinasyonları tanıması ve sürdürülebilirliği konusunda bilgi edinmesi için ortak bir payda oluşturmak
- Daha sürdürülebilir olmak isteyen destinasyonlar için temel gereksinimler ve standartlar oluşturmak
- Turizm eğitimi veren eğitim ve öğretim kurumları için sürdürülebilirlik odaklı bir altyapı oluşturmak
- Sürdürülebilir turizm gereksinimlerini geliştirmek için hükümetler, yerel yönetimler, sivil toplum kuruluşları, özel sektör kuruluşları ve diğerpaydaşlarla iş birlikleri geliştirmesine destek olmak
- Tüketicilerin sürdürülebilirlik sertifikası bulunan turizm tesislerini belirlemelerine yardımcı olmak
GSTC kriterleri kapsamı ve etki alanı itibariyle Birleşmiş Milletler tarafından belirlenen Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri ile büyük bir uyumluluk içerisindedir. Turizm sektörünün paydaşları, sürdürülebilirlik konusunda GSTC kriterlerini referans alarak bu hedeflerin karşılanmasına yardımcı olmaktadır. Ekonomik, çevresel ve toplumsal konuların tamamı GSTC kriterleri tarafından da ele alınmaktadır. Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine katkıda bulunmak isteyen şirketler, faaliyetlerini ve kurumsal politikalarını GSTC kriterlerinin ve GSTC tarafından tanınan standartların gerekliliklerine uygun şekilde planlayabilir.
