Birleşmiş Milletler’in (BM) iklim değişikliği ile mücadele konusunda çalışma yaptığı alanlardan biri de moda endüstrisi oldu. Sektör paydaşları sürdürülebilir kalkınma hedefleri doğrultusunda tekstil, giyim ve moda sektörlerinin iklim değişikliği ile mücadeleye destek vermesi için yakın geçmişte birtakım çalışmalar gerçekleştirdi. 2050 yılına kadar emisyonları sıfıra indirme (net sıfır emisyon) vizyonu çerçevesinde İklim Eylemi için Moda Endüstrisi Sözleşmesi hazırlandı. Bu sözleşme, Aralık 2018’de Polonya’nın Katowice kentinde düzenlenen COP24’te başlatılmış ve Kasım 2021’de Glasgow’da düzenlenen COP26’da yenilenmiştir
İklim Eylemi için Moda Endüstrisi Sözleşmesi, endüstri bazında daha önce yapılan sözleşme ve taahhütlerin kapsamını biraz daha genişletmektedir. Paris İklim Anlaşması‘yla birlikte küresel ısınmayı 1.5oC’nin altında tutma hedefine ilave olarak 2050 yılına kadar net sıfır sera gazı emisyonu hedefini koymaktadır. Sözleşmenin öne çıkan maddelerini şöyle açıklayabiliriz.
İklim Eylemi için Moda Endüstrisi Sözleşmesi’ni imzalayan paydaşlar aşağıdaki konuları kabul etmiş olmaktadır:
- Paris Anlaşması, küresel ısınma ile ilgili konularda küresel fikir birliğinin bir sonucudur.
- Paris Anlaşması, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi‘nin (UNFCCC) uygulanmasını daha kolay ve hızlı hale getirmektedir. Bu bağlamda, küresel sıcaklık artışını 1.5oC ile sınırlama noktasında IPCC (Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli) raporlarını referans alarak tüm paydaşları bir araya getirmektedir.
- Paris Anlaşması 2050 yılına kadar net sıfır emisyon hedefi koymaktadır. Moda endüstrisi de bu hedefin gerçekleştirilmesi konusunda daha aktif bir rol almalıdır.
- Anlaşma çerçevesinde planlanacak iklim eylemleri, politikacıların, özel sektörün ve tüm finans dünyasının taahhütlerde bulunmasını, inovatif fikirler sunmasını ve daha geniş bir katılım sağlamasını gerektirmektedir.
- İklim hedefleri sürdürülebilir kalkınma hedeflerinin gerçekleştirilmesine katkıda bulunur.
- Küresel ısınma ile mücadelede mevcut sistemler ne yazık ki yeterli değildir. Moda sektörü düşük karbonlu bir ekonomik sistemini benimseyerek sistematik adımlar atmalıdır.
- Moda endüstrisinin karbon emisyonlarının büyük bir bölümü üretim süreçlerinden kaynaklanmaktadır. Sektör paydaşları bunun farkında olmalı ve bu doğrultuda önlemler almalıdır.
- Sektörün tüm oyuncuları bulunduğu konumdan ve ne kadar büyük olduğundan bağımsız olarak karbon emisyonlarının azaltılması için girişimlerde bulunma potansiyeline sahiptir.
- Emisyonların azaltılmasının çevresel faydaların yanı sıra ekonomik sürdürülebilirlik, daha verimli kaynak kullanımı, rekabetin artması ve yenilikçi çözümlerin üretilmesi gibi faydaları da mevcuttur.
- İklim değişikliği ile mücadelede, sektördeki finansal, sosyal ve çevresel bağlamda en zayıf olan paydaşlara daha fazla destek verilmesi gerekmektedir.
İklim Eylemi için Moda Endüstrisi Sözleşmesi’ni imzalayan moda sektörü paydaşlarının vermiş olduğu taahhütlerden bazıları şunlardır:
- Küresel sıcaklık artışını 1.5oC ile sınırlamak için yapılabilecekler konusunda Bilim Temelli Hedefler Girişimi’nin (SBTi) kriterlerini ve tavsiyelerini veya Sera Gazı Protokolü Kurumsal Standardı’nın kapsamını referans almak
- Karbon Saydamlık Projesi (CDP) kapsamında sera gazı emisyonlarının tutarlı bir şekilde ölçülmesi, takip edilmesi ve raporlanması konusunda kamuoyuna karşı şeffaf olmak
- Tüm tedarik zinciri süreçleri dahil olmak üzere faaliyetlerinin tamamında enerji verimliliği yüksek ürün, hizmet ve operasyonları kullanmaya çalışmak; yenilenebilir enerji kullanımını artırmak ve güvence altına almak
- İklim değişikliği etkisi düşük olan malzemelerin kullanımını artırmak
- 2025 yılına kadar tedarik zincirindeki tüm paydaşlarının sürdürülebilir kalkınma hedefleri doğrultusunda katılımlarını teşvik etmek ve bunun için sistematik yapılar oluşturmak
- 2050’ye kadar net sıfır emisyon hedefini koymak; 2030’a kadar bu hedefin yarısına ulaşmayı taahhüt etmek
- Kendisinin ve tedarikçilerinin tesislerindeki kömür kullanımının aşamaları olarak kaldırılmasına ilişkin sürdürülebilir politikalar belirlemek; bunun için teşvik mekanizmaları oluşturmak
- Ülkelerindeki hükümetleri 2030’daki ara hedefler ve 2050’deki net sıfır emisyon hedefine ulaşmak için sürdürülebilir politikalar ve stratejiler oluşturmaya davet etmek;
- İklim Eylemi için Moda Endüstrisi Sözleşmesi’nin hedeflerine ulaşabilmek için sektörün ihtiyaç duyduğu finansmanın yaratılması ve gerekli yatırımların yapılması için diğer paydaşlarla etkin bir diyalog süreci oluşturmak
- Net sıfır emisyon hedefi için kara, deniz ve hava üzerinden lojistik hizmet sağlayıcılarıyla beraber çalışarak emisyonlarının şeffaf bir şekilde raporlamalarını teşvik etmek
- İklim değişikliği ile mücadele kapsamında girilen yeni dönem için tüm paydalar adına adil bir geçiş süreci oluşturmaya katkı sunmak
- BM’nin iklim değişikliği ile ilgili diğer tüm çalışmalarını desteklemek
