“İlerleme Bildirimi” rehberi, İlkeler Sözleşmesi’ne imza atan şirketlerin bu bildirimi nasıl hazırlanacağını gösteriyor ve aynı zamanda Küresel İlkeler’in tüm 10 ilkesini kapsayacak şekilde dikkate değer bildirimlerin sayısız örneğini de sunuyor.
Küresel İlkeler Sözleşmesi Nedir?
31 Ocak 1999 tarihinde düzenlenen Dünya Ekonomik Forum’unda yaşanan bir durumdur. Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Kofi Annan’ın daveti ile peydah olmuştur. Kofi Annan, “Binyıl Kalkınma Hedefleri” doğrultusunda iş dünyası liderlerini, evrensel çevre ve sosyal ilkeleri desteklemek amacıyla, şirketleri, BM’i, işçi sendikalarını ve sivil toplum örgütlerini bir araya getirecek uluslararası bir insiyatif olan Küresel İlkeler Sözleşmesi, altında buluşmaya davet etmiştir.
Proje kapsamında, insan hakları, çalışma koşulları, çevre koruma ve yolsuzlukla mücadele başlıklarında 10 temel prensip belirlenmiştir. 26 Haziran 2000 tarihinde Küresel İlkeler Sözleşmesi Projesi New York’ta bulunan BM Genel Merkezinde hayat bulmuştur. Bugün, dünyanın dört bir yanından binlerce şirket, sendika ve sivil toplum örgütü, bu evrensel ilkeleri; iş stratejilerinin, operasyonlarının ve kültürlerinin bir parçası haline getireceklerini ilan ederek Küresel İlkeler Sözleşmesi’ne katılmaktadır. Küresel İlkeler Sözleşmesi’ne Türkiye’de resmi olarak BM Kalkınma Programı (UNDP) Türkiye Ofisi’nin, Türkiye İşverenler Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) ile işbirliği içinde organize ettiği 15 Ekim 2002 tarihli özel bir toplantı ile başlamıştır. Türkiye’den hâlihazırda onlarca kuruluş Birleşmiş Milletler Küresel İlkeler Sözleşmesini imzalamıştır.
Küresel ilkeler sözleşmesi on temel ilkeden oluşmaktadır. Bu ilkeler aşağıda sıralanmış bir şekilde verilmiştir.
İnsan Hakları
- Etki alanları içinde evrensel insan haklarının korunmasına destek veya saygı gösterilmesi
İş dünyası uluslararası ilan edilmiş insan haklarına destek olmalı ve saygı göstermelidir.
- Kendi kuruluşlarının insan hakları ihlaline karışmamış olmalarının sağlanması
İş dünyası, insan hakları ihlallerine fırsat tanımamalıdır.
Çalışma
- Örgütlenme özgürlüğü ve toplu sözleşme haklarının etkin bir şekilde tanınması
İş dünyası çalışanların sendikalaşma özgürlüğünü desteklemeli ve toplu müzakere hakkını etkin biçimde tanımalıdır.
- Her türlü zorlayıcı ve baskı altında çalıştırmanın engellenmesi
İş dünyası, her türlü zorla ve zorunlu işçi çalıştırılmasını engellemelidir.
- Çocuk işçiliğinin etkin bir şekilde önüne geçilmesi
İş dünyası, çocuk işçi çalıştırılmasının önüne geçmelidir.
- İşe alma ve çalışma süreçlerinde ayrımcılığın önlenmesi
İş dünyası, işe alım ve çalışma süreçlerinde ayrımcılığın önüne geçmelidir.
Çevre
- Çevre ile ilgili konularda, zarar oluşmadan önleyici yaklaşımın desteklenmesi
İş dünyası çevre sorunlarını önleyici ve çevreyi koruyucu yaklaşımları desteklemelidir.
- Daha etkin bir çevre sorumluluğunun yaygınlaştırılması için girişimde bulunulması
İş dünyası çevreye yönelik sorumluluğu artıracak her türlü faaliyeti ve oluşumu desteklemelidir.
- Çevre dostu teknolojilerin geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması için girişimde bulunulması
İş dünyası çevre dostu teknolojilerin gelişmesini ve yaygınlaşmasını desteklemelidir.
Yolsuzlukla Mücadele
- Tehdit ve rüşvet dâhil tüm ahlakdışı davranışlara karşı çalışılması
İş dünyası rüşvet ve haraç dahil her türlü yolsuzlukla mücadele etmelidir.
İlerleme bildirimi için gerekenler aşağıda verilmiştir.
- Kurum ya da kuruluşun süregelen destek beyanını ve belirlenmiş olan ilkelere yönelik devam etmekte olan bağlılığını ifade eden en üst yönetici kişi (CEO) tarafından imzalı bir yazı gerekmektedir. Bu yazı, daha önceden sunulmuş olan ilk taahhüt mektubundan farklı olacak ve her sene yenilenmelidir.
- Sistem kapsamında daha önce belirlenmiş olan ilkelere denk gelen her dört konu alanında (insan hakları, çalışma standartları, çevre ve yolsuzlukla mücadele) şirketin uyguladığı (ya da uygulamayı planladığı) somut eylemlerin (örn. ilgili politikaların, prosedürlerin ve faaliyetlerin) açıklaması sağlanmalı ve adımlar buna yönelik olarak atılmalıdır.
- Bu eylemlerin sonuçlarının ölçümleri (örn. hedeflerin ve önceden belirlenen başarı ölçütlerinin hangi seviyede gerçekleştirildiğinin belirtilmesi, bu sonuçların niteliksel veya niceliksel olarak açıklanması gerçekleşmelidir).
Birleşmiş Milletler Küresel İlkeler Sözleşmesi, insan hakları, iş gücü, çevre ve yolsuzlukla mücadele alanlarındaki on evrensel ilke hakkında ilerleme kaydetmek amacıyla işletmeleri, sivil toplum ve hükümetlerle bir araya getirmektedir. Şirketler, Küresel İlkeler Sözleşmesine attığı imza ile bu ilkelere saygılı davranacağını ve bu ilkeleri etkinliklerinde temel uygulama haline getireceğini taahhüt etmiştir.
Daha Fazlası
- İklim Değişikliği Eylem Planı ve 2050 Ulusal Strateji Hedefleri
- Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları
- Dünyada En Çok Karbon Salınımı Yapan Ülkeler
